DYSKUSYJNE FORUM PSZCZELARSKIE POD PATRONATEM PASIEKI MICHAŁÓW

KrzysztofZ98 · Gość

Bartnictwo i pasiecznictwo
Bartnictwo i pasiecznictwo znała ludzkość od zarania dziejów. Podobno ojcem tego szlachetnego zajęcia był
wnuk Kaina: Tubal, który pierwszy ściął barć z wysokiego drzewa i przeniósł ją w pobliże domostwa tworząc pasiekę.
Wiekowość „chodzenia koło pszczół” potwierdza naskalny rysunek zachowany w grocie Arăna koło Walencji
w Hiszpanii, datowany na 15 tysięcy lat, który przedstawia bartnika wspinającego się po skalnej barci i dymem
okadzającego pszczoły. Zajęcia pszczelarskie znane były zatem wszystkim ludom globu na pewnym etapie dziejów,
począwszy od Indii przez Azję Mniejszą, Kretę, Egipt, Palestynę i Grecję oraz Rzym antyczny i zachodnią Europę.
Obserwacjom i badaniom tego małego owada – pszczoły miodnej (Apis mellifica) – którą uznawano za istotę
boską, poświęcały się najwyższe umysły z poszczególnych cywilizacji. Była to problematyka ważna dla filozofów,
prawników, poetów, pisarzy. Parał się nią Arystoteles, Solon, Perykles, Homer, Wergiliusz – żeby wymienić tych
najważniejszych. Ten ostatni poświęcił cały rozdział temu zjawisku w dziele „Georgika”.
W dziejach naszego kraju, żeby w skrócie tylko uwypuklić nasz wkład w tą dziedzinę gospodarki człowieka,
przypomnieć należy opis Ibrahima ibn Jakuba, że Polonia to kraj opływający w mięso, skóry, nieprzebyte bory usiane
barciami – czyli mlekiem i miodem płynący. Natomiast już za czasów nam bliższych, bo w I poł. XIX wieku zasłynął ze
swoich rewolucyjnych rozwiązań w budowie wnętrza ula ks. Jan Dzierżoń spod Kluczborka. Okrzyknięto go w tym
zawodowym środowisku Europy „Kopernikiem pszczelarstwa”.
Muzea etnograficzne ukształtowane na otwartych przestrzeniach (czyli skanseny) mają duże możliwości
prezentowania tego typu działalności gospodarczej człowieka w swoich programach. Słyną z badań nad tą tematyką i
ciekawą prezentacją tego zagadnienia, np.: Swarzędz i Szreniawa w Wielkopolsce, Toruń, Nowogród z północy , z
części centralnej kraju – Radom i z zachodniej Polski oczywiście Kluczbork. W Małopolsce wszystkie skanseny mają
małe pasieki: Nowy Sącz, Wygiełzów, Stróża, ale pierwsza pasieka została założona w pobliżu Dworu Moniaków w
Zubrzycy Górnej jeszcze 50 lat temu. Przypomina ona o znanych pszczelarzach tej ziemi: ks. Józefie Buroniu, o rodach
Litwiaków, Obyrtaczy, Kojsów, Moniaków i Kottów. Jeszcze i teraz przyciąga „przy pszczołach chodzących”: Ludwika
Młynarczyka, ks. Jegomościa Jana Kołodzieja – Proboszcza Parafii p.w. Św. Michała Archanioła w Zubrzycy Górnej,
młodego Tomasza Króla, i współczesnego „Króla pszczelarzy Orawy – Jana Świdronia z Chyżnego – dziś nam tak
pięknie przybliżającego tajniki pszczelarstwa pośród miłego brzęczenia pszczół, które przyleciały nie wiedzieć skąd
zwabione słodkim zapachem miodu i uświetniły nasze spotkanie bartnicze.
Literatura:
1. Romuald Wróblewski, Polskie pszczelarstwo, Wrocław 1991, wyd. Ossolineum
2. Maciej Rysiewicz, Ule i pasieki w Polsce, Stróża 2000, wyd. Sądecki Bartnik
3. Józef Rafacz, Regale bartne na Mazowszu w późnym średniowieczu, Lwów 1938
Jadwiga Pilch

[link widoczny dla zalogowanych]